W wyroku z dnia 19 czerwca 2018 r. sygn. akt SK 19/17 (Dz. U. poz. 1241) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że § 13 ust. 2 pkt 9 w związku z § 32 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2015 r. poz. 1110 oraz z 2017 r. poz. 1541) jest niezgodny z art. 47 oraz art. 51 ust. 1, 2 i 5 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – w zakresie w jakim przewiduje obligatoryjne zamieszczenie w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symbolu przyczyny niepełnosprawności „02-P”.
W dniu 13 września br. Sejm RP uchwalił przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wykonującej wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Przepisem art. 2 ustawy wprowadzono zmiany do art. 6b ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, z późn. zm.) – zwanej dalej „ustawą o rehabilitacji” wskazując wprost, że obligatoryjnym elementem orzeczenia powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności są również nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności. Oznacza to, że po wejściu w życie ustawy (czyli po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia), powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności będą także uprawnione do umieszczania symbolu przyczyny niepełnosprawności „02-P”
w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności.
Ponadto ustawa w art. 5 wprowadza przepis przejściowy regulujący sytuację prawną osób niepełnosprawnych orzeczonych w okresie od dnia ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego (czyli od dnia 27 czerwca br.) do dnia wejścia w życie ustawy. Na wniosek osoby niepełnoprawnej, zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, który wydał orzeczenie w tym okresie w ostatniej instancji, po jego uprawomocnieniu, będzie wydawał zaświadczenie potwierdzające, że podstawę zaliczenia do stopnia niepełnosprawności, określonego w tym orzeczeniu, stanowiła choroba psychiczna. Przepisy określają również procedurę wydawania zaświadczeń, w tym tryb odwoławczy. Przedstawienie pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność oraz zaświadczenia, będzie uprawniało pracodawcę do korygowania stanów zatrudnienia, za okresy od dnia przedstawienia orzeczenia.
Powyższe rozwiązanie umożliwi skorzystanie z uprawnień wynikających z przepisów art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji (udzielania ulg we wpłatach na Fundusz) oraz art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji (otrzymania zwiększonego miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego) za okres od dnia 27 czerwca 2018 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy (w przypadku pracodawców posiadających odpowiedni wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w tym osób ze schorzeniami specjalnymi).